سلامت روان و اختلالات عصبی چیست؟
سلامت روان حالتی از رفاه است که در آن افراد و جوامع در بهترین حالت خود عمل می کنند. یعنی جایی که مردم میتوانند با استرسهای زندگی روزمره کنار بیایند، به نحوی سازنده کار کنند و به جوامع خود کمک کنند.
سلامت روان و اختلالات عصبی شرایطی هستند که بر افکار، احساسات، رفتارها و روابط تأثیر می گذارند. اینها شامل اختلالاتی است که باعث بار بالای بیماری می شود مانند افسردگی، اختلال عاطفی دوقطبی، اسکیزوفرنی، اختلالات اضطرابی، زوال عقل، اختلالات مصرف مواد و بسیاری دیگر. این شرایط را می توان در انزوا تجربه کرد. با این حال، اغلب در کنار سایر بیماریهای غیرواگیر مانند بیماریهای قلبی عروقی، دیابت، بیماریهای تنفسی و سرطان رخ میدهند.
آنها همچنین در بسیاری از عوامل خطر بیماری های غیرواگیر مانند مصرف دخانیات، مصرف الکل، رژیم های غذایی ناسالم و کم تحرکی مشترک هستند.
سلامت روان و رفاه برای کاهش بار جهانی بیماریهای غیرواگیر مهم است و به عنوان بخشی از رویکرد مهم برای مقابله با بیماریهای غیرواگیر توسط سازمان بهداشت جهانی در سال 2018 گنجانده شد.
اختلالات روانی رایج کدامند؟
1-افسردگی
افسردگی زمانی است که فرد خلق افسرده (احساس غمگینی، تحریک پذیری، پوچی) یا از دست دادن لذت یا علاقه به فعالیت ها برای بیش از دو هفته را تجربه می کند. افسردگی می تواند به شدت بر توانایی فرد برای عملکرد و تعامل با مردم و جامعه تأثیر بگذارد. تخمین زده می شود که حدود 264 میلیون نفر یا حدود 5 درصد از بزرگسالان به افسردگی مبتلا هستند.
زنان بیشتر از مردان تحت تأثیر افسردگی قرار می گیرند. در سراسر جهان حدود 10 درصد از زنان باردار و 13 درصد از زنانی که به تازگی زایمان کرده اند، یک اختلال روانی، در درجه اول افسردگی را تجربه می کنند. در کشورهای در حال توسعه، این حتی بیشتر است – 15.6٪ در دوران بارداری و 19.8٪ بعد از آن.
افسردگی می تواند رشد فردی، سلامت، آموزش و اشتغال را مختل کند. موارد شدید افسردگی می تواند منجر به خودکشی شود. 75 درصد از خودکشی ها در کشورهای با درآمد کم و متوسط رخ می دهد، اما راهبردهای موثری مانند تشخیص زودهنگام، درمان و حمایت مستمر باعث می شود از خودکشی جلوگیری شود.
2-زوال عقل
زوال عقل نوعی سندرم دژنراتیو مغز است که بر فرآیندهای شناختی متعدد از جمله حافظه، رفتار، پردازش هیجانی و کنترل و شناخت تأثیر منفی می گذارد. انواع مختلفی از زوال عقل وجود دارد که بیماری آلزایمر شایع ترین آن است.
در حال حاضر 55 میلیون نفر در سراسر جهان با زوال عقل زندگی می کنند که هر سال نزدیک به 10 میلیون مورد جدید در این زمینه وجود دارد. این تعداد در سال 2030 به 75 میلیون و در سال 2050 به 139 میلیون افزایش خواهد یافت. بیشتر این افزایش در کشورهای در حال توسعه خواهد بود.
3-بیماری آلزایمر
تخمین زده می شود که 60 تا 75 درصد موارد زوال عقل را می توان به عنوان بیماری آلزایمر (AD) طبقه بندی کرد. AD باعث تخریب سلول های مغز و اعصاب مرتبط می شود و در عملکرد انتقال دهنده های عصبی اختلال ایجاد می کند. به ویژه، سیستم حافظه مغز به خطر می افتد. با پیشرفت بیماری، ظرفیت فرد برای برقراری ارتباط، تفکر و به خاطر سپردن کاهش می یابد.
عوامل خطر برای سلامت روان و اختلالات عصبی چیست؟
شرایط روانی اغلب توسط محیط و شرایط اجتماعی که افراد در آن زندگی می کنند و قرار گرفتن آنها در معرض عوامل خطر تعیین می شود. عوامل خطر بیماری های روانی و عصبی شامل ژنتیک، سن بالا، مصرف دخانیات، مصرف مواد مخدر و الکل، رژیم غذایی ناسالم و کم تحرکی است. قرار گرفتن در معرض محیطی مانند آلودگی و آسیب های جمجمه نیز افراد را در معرض خطر قرار می دهد.
سلامت روان و بیمارهای واگیردار
بیمارهای واگیردار مانند کرونا ، آنفولانزا و …نیاز فوری به اولویت دادن به سلامت روان را برجسته کرده است. سازمان جهانی بهداشت هم در این زمینه هشدار داده است.
شیوع بیماری های روانی به دلیل ترس و استرس روانی ناشی از آلوده شدن به کرونا، و همچنین استرس ناشی از تغییرات در شیوه زندگی ما در حال افزایش است. اینها شامل استرس خانوادگی، استرس شغلی، از دست دادن درآمد و انزوای اجتماعی است که برخی با افزایش سوء استفاده، اختلال در آموزش و عدم اطمینان در مورد آینده روبرو هستند.
این بیماری همه گیر همچنین باعث شده است که مردم مکانیسم های مقابله ای منفی را اتخاذ کنند، از جمله استفاده از الکل، مواد مخدر، تنباکو یا صرف زمان بیشتر برای رفتارهای بالقوه اعتیادآور مانند بازی آنلاین.
چگونه از سلامت روان و اختلالات عصبی پیشگیری کنیم؟
تحقیقات در مورد پیشگیری از سلامت روان و اختلالات عصبی هنوز در حال توسعه است، اما انتخاب سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت می تواند خطر ابتلا به این بیماری ها را کاهش دهد.
رژیم غذایی مغذی، پرهیز از دخانیات، پرهیز از الکل و افزایش فعالیت بدنی همگی می توانند به عنوان اقدامات پیشگیرانه باشند. در سراسر جهان 10 تا 20 درصد از کودکان و نوجوانان اختلالات روانی را تجربه می کنند. نیمی از بیماری های روانی در سن 14 سالگی و سه چهارم تا اواسط دهه 20 سالگی شروع می شوند. تمرکز بر پیشگیری در طول زندگی، از طریق تشخیص زودهنگام و پیشگیری از مشکلات سلامت روان، حیاتی است.
چگونه سلامت روان و اختلالات عصبی را درمان می کنید؟
اگرچه در حال حاضر هیچ درمانی برای سلامت روان و اختلالات عصبی وجود ندارد، برخی از بیماریهای خاص درمانهایی در دسترس دارند.
برای بیماری آلزایمر، دستهای از درمانهای دارویی به نام مهارکنندههای کولین استراز وجود دارد که میتوانند پیشرفت بیماری را کاهش دهند. داروهای دیگری برای تسکین برخی علائم خاص اختلالات سلامت روان مانند نوسانات خلقی و بی خوابی در دسترس هستند.
فراتر از داروها، حمایت عاطفی و درمان اغلب برای کمک به افرادی که تحت تأثیر اختلالات سلامت روان هستند، استفاده می شود.
با این حال، واقعیت این است که سیستم های بهداشتی هنوز به میزان کافی به بار اختلالات سلامت روان پاسخ نداده اند. فاصله زیادی بین نیاز به درمان و دسترسی در سراسر جهان وجود دارد. در کشورهای با درآمد کم و متوسط، تخمین زده می شود که 76 تا 85 درصد از افراد مبتلا به اختلالات سلامت روان هیچ درمانی دریافت نمی کنند. در کشورهای با درآمد بالا، این نیز بالا است، بین 35 تا 50 درصد.
افراد مبتلا به اختلالات روانی اغلب نقض شدید حقوق بشر، تبعیض و انگ را تجربه می کنند. این باعث می شود بسیاری از افراد هرگز به دنبال تشخیص یا درمان بیماری خود نباشند.